Sorunu sor hemen cevaplansın.
Mısra-ı Berceste Örnekleri Nedir
Açıklamalı Mısra-ı Berceste Örnekleri
1. Benem aşık ki rüsvalıkta tutdı şöhretim şehri
Yazanlar kıssa-ı mecnun'u hep yabane yazmışlar. (Nefi)
Anlamı: Gerçek aşık benim ki bu konudaki şöhretim tüm şehirce bilinmektedir. Mecnun (Leyla ile Mecnun) hikayesini yazınlar hep boşuna yazmışlar.
Anlamı tevriyeli olduğu için ikinci dize farklı şekillerde yorumlanabilir. Şöyle ki: Mecnun hikayesini yazanlar onu benim için (bana ithafen) yazmışlar,
2. Güzeller mihribân olmaz dimek yanlışdur ey Bâkî
Olur vallâhi billâhi hemân yalvarı görsünler (Bâkî)
Anlamı: Ey Bâki! Güzeller iyi huylu, şefkatli olmaz demek yanlıştır; vallâhi billâhi olurla hele biraz yalvarışları görsünler...
Bu beyitte ikinci dizedeki “yalvar” sözcüğü tevriyeli kullanılmıştır. Hem “yalvarmak” hem de para anlamındadır. Yalvarıgörsünler ise yalvarmayı görsünler ve parayı görsünler anlamlarında tevriyeli kullanılmıştır.
3. "Hâk-i pâyın olduğum gördü dedi kâfir rakîb
Taş ile başını döğüp ”yâleyteni küntü türâb” (Sezayi-i Gülşeni)
Anlamı: Ey sevgili senin ayağının toprağı olduğumu gören kafir rakip başını taşlara vurup “keşke ben de toprak olsaydım” dedi.
”yâleyteni küntü türâb” ifadesi Kuran'ın Nebe Suresi'nin 40. ayetinde geçen bir ifadedir. Anlamı ise şöyledir: Biz sizi yakın bir azap hakkında uyardık. O gün insan kendi eliyle yaptıklarına bakar; kâfir de 'Keşke toprak olsaydım' der.
Buradan hareketle beyitin yorumu bir başka anlam kazanır. Sevgilinin toprağı olmak dahi olmak çok anlamlıdır. Adem yaratıldığında Meleklere Ademe secde etmeleri emredilir. Bütün melekler buna uyar sadece Şeytan uymaz. Bu olayın hikayesi Makalat'tta kısaca şöyle nakledilir:
"Hak Teala,İblis'e sordu
-Niçin Adem'e secde etmedin? O zaman İblis şöyle cevap verdi :
-Beni ateşden onu çamurdan yarattın.
Yani ''Sen beni ateşden,onu toprakdan yarattın. Bu yüzden benim terkibim ulvi , toprak ise sulfidir.Ben yaratılışda ondan yüceyim bu nedenle Adem'e secde etmedim.
Kendine güvendi ve gururlandı.Hak teala da onu dergahından kovdu.Önceleri Allah'a yakın iken adı Haris'ti sonra mahrum , şaşkın ve melun oldu.Adı da şeytan iblis oldu." (Hacı Bektaşi Veli: MAKALAT)
Dolayısıyla ateşten, ateşin parıltısından yaratılan şeytan kendini üstün tutarak Adem'e secde etmedi. Böylece lanetlendi. Kendi eliyle küfre sapmış oldu. Ancak O gün, Kıyamet Günü, geldiğinde her kafir gibi İblis de hatalarından dolayı pişmanlık duyacak. Ve o kibirinden dolayı küçümsediği çamurdan müteşekkil insanoğluna bakarak "Keşke toprak olsaydım" diyecek...
Bu beyittte "rakip" kibirli şeytana benzetiliyor. Kendini üstün gören rakip, aşığın sevgilin toprağı oluşunu (ölümünü) görünce rakip (kafir) olduğundan pişmanlık duyacak ve sevgiliye toprak haliyle de olsa kavuşan aşığa (Adem'e) imrenip keşke ben de onun gibi toprak olabilseydim, der..
4. Zâhidâ dûzâh otıdın mini ni korkata sin
Hicr otı kaşıda körmes min anı uçkunça
Anlamı: Ey zâhid! Cehennem ataşiyle beni nasıl korkutasın; ben onu ayrılık ateşinin karşısında bir kıvılcım gibi görmem
Diğer Mısra-ı Berceste Örnekleri
Müdhikât- ı dehre ben ağlasam da tasvirim güler ( Nuallim Naci )
Eğer maksat eserse mısra-ı berceste kâfidir. ( Koca Ragıp Paşa )
Hâlini bilmez perîşânın perîşan olmayan, ( Ahmet Paşa )
Âyînesi iştir kişinin lafa bakılmaz ( Ziya Paşa )
Sıhhat sonu dert olmasa vuslat sonu hicran ( Ruhi )
Hasmın sitemin anlamamak hasma sitemdir . ( Nefi )
Kişi noksanını bilmek gibi irfan olmaz ( Bursalı Tâlip )
Cümlenin maksûdu bir amma rivâyet muhtelif ( Muhıbbi )
Olmayınca hasta kadrin bilmez âdem sıhhatin. ( Fitnat Hanım )
Sağ gözü eylemesün sol göze Allah muhtaç ( Sünbülzade Vehbi )
Meseldir gülşeni âlemde bir gülle bahar olmaz. ( İzzet Molla )
Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül. ( Osman Nevres )
Su uyur düşman uyur hasta-i hicrân uyumaz. ( Şeyh Galip )
Kimse kâm almış değil ya kam-ı âlem kimdedir. ( İzzet molla )
Varak-ı mihr-i vefâyı kim okur kim dinler ( Kâmi )
Şecâat arziderken merd-i kıbti sirkatin söyler. ( Ragıp Paşa )
Tarih: 2014-03-14 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.